«دلیل ناکارآمدی احزاب، عدم گفت‌وگو بین جریان‌های سیاسی است. این جمله توسط یکی از اپوزیسیون خارجی بیان نشده و به قول یکی از اصلاح طلبان دو حزبی در داخل کشور منتشر نشده است، بلکه آخرین گفته وزیر کشور در دولتی بود که خود برخاسته از رد صلاحیت های گسترده انتخاباتی و … حذف رقبای جناحی قبل از برگزاری انتخابات، اما به گفته احمد وحیدی، یکی از عوامل عدم وجود احزاب موثر و قوی در جامعه، ضعف گفت و گوی جناح ها و گروه های سیاسی است.
شامگاه دوشنبه 8 فروردین ماه نشست وزیر امور داخله با نمایندگان احزاب و گروه های سیاسی در وزارت امور داخله برگزار شد.
پایگاه اطلاع رسانی وزارت امور داخله هدف از برگزاری این نشست را گفتگو و تبادل نظر در مورد مشکلات جاری کشور اعلام کرد.
بر اساس آمار وزارت امور داخله، 137 حزب و گروه سیاسی در کشور فعالیت می کنند که از این تعداد 95 حزب ملی و 42 حزب منطقه ای هستند. اما آیا بدیهی نیست که این انبوه احزاب که بالاخره ممکن است تکثر فکری هم داشته باشند، چرا پای صندوق های رای حاضر نمی شوند و خود را به مردم نشان نمی دهند و در نهایت بخشی از قدرت را به دست می گیرند و به وعده های خود عمل می کنند؟!
اما به نظر می رسد در دیدار اخیر وحیدی با احزاب، تعدادی از دبیران احزاب و مقامات آنها از جناح های مختلف حضور داشتند تا نظرات خود را در مورد مشکلات کشور بیان کنند. در این جلسه اعضای کمیته ماده 10 احزاب، برخی از نمایندگان شورای اسلامی و علیرضا فخاری استاندار تهران نیز حضور داشتند.
گفته می شود این نشست به پیشنهاد منوچر متکی رئیس خانه احزاب و محمدرضا گلمرضا معاون سیاسی وزیر کشور برگزار شده است.
به گزارش ایرنا، وزیر کشور در این نشست بر فعالیت احزاب قوی و موثر تاکید کرد و گفت: انتخابات باید با مشارکت حداکثری و نقش موثر احزاب برگزار شود، از دیدگاه احزاب در تصمیم گیری استقبال می کنیم. وزیر کشور یادآور شد: گفت وگو می تواند تفاهم ایجاد کند یا حداقل در روش ها و چارچوب ها به اجماع منجر شود که در این صورت اکثر سوء تفاهم ها برطرف می شود.
وحیدی در ادامه منافع و منافع ملی را موضع واحد و مشترک طرفین دانست.
وزیر کشور در ادامه سخنان خود به موضوع انتخابات دوازدهمین دوره شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز اشاره کرد و گفت: انتخابات بسیار مهم است و لازم است همگان حضور داشته باشند. حاضر در صحنه است.”
نمایندگان غایب حزب چه کسانی بودند؟
در دیدار اخیر وزارت کشور با نمایندگان احزاب؛ اسداله بادامچیان، عبدالحسین روح الامینی، حسین کنعانی مقدم، میتبی اکبری از طیف اصولگرایان؛ سیداحمد نقوی، علیرضا متانی، سهیل ملکارایی، مهدی پورنامداری، جمشید ایرانی از طیف مستقل؛ و طاهره نقی، احمد حکیمی پور، سهیلا مدارایی، حسین کشفی، یدالله طاهرانژاد، مصطفی کواکبیان از طیف اصلاح طلبان حضور داشتند تا بر اساس برنامه ریزی خانه احزاب به بیان دیدگاه های خود در خصوص مسائل مختلف کشور بپردازند.
ایفای نقش احزاب برای افزایش مشارکت در انتخابات، لزوم تنش زدایی از روابط خارجی به ویژه با همسایگان، شناسایی و رسیدگی به علل مسمومیت دانش آموزان، بسترسازی برای مشارکت نسل جوان در امور برای اطمینان از اینکه آینده تحرکات در کشور از جمله مواردی بود که قبل از سخنرانی وزیر کشور توسط نمایندگان احزاب بیان شد.
و این در حالی است که در جلسه قبلی وزارت کشور که در بهمن ماه سال گذشته برگزار شد، نام افرادی چون حسین مرعشی از حزب کارگزاران سازندگی که این بار غایب بودند، مطرح شد. مرعشی در همان جلسه قبلی در اعتراض به شرایط جلسه از اتاق خارج شد.
به نظر می رسد اعتراض این بود که وزیر کشور برخلاف ادعای خود مبنی بر لزوم گفت و گوی بین حزبی، به اصلاح طلبان میزبان فرصت نداد تا در میانه سخنرانی به آنها گوش دهند.
گویا در جلسه قبل قرار بود آذر منصوری، حسین مرعشی و حسین کمالی سخنرانی کنند که هیچ کدام فرصت صحبت پیدا نکردند و شاید دلیل عدم حضور این سه نفر در جلسه اخیر همین باشد.
وحیدی در جلسه قبلی با احزاب چه گفت؟
همانطور که گفته شد، این اولین بار نبود که وزیر کشور از فواید تحزب و کثرت گرایی حزبی صحبت می کرد، اما به گفته سعدی، این اقدام فقط صحبت نبود.
وحیدی در دیداری که در اوایل بهمن 1401 با احزاب داشت گفته بود: ما در وزارت کشور از گفت وگو و ایفای نقش احزاب حمایت می کنیم.
اما این گفت وگوی مورد تاکید وزیر کشور خیلی زود به نوعی تک گویی تعبیر شد، زیرا وی در ادامه گفت: در اغتشاشات اخیر فضای خالی احزاب احساس شد. طرفین باید در این فضا موضع می گرفتند و صراحتاً اقدامات تحریک آمیز و مداخله جویانه را محکوم می کردند. اگر کشورها چنین رویکردی نداشته باشند، بدون شک موقعیت آنها تضعیف خواهد شد.»
اما به درستی به نقش احزاب در تقویت امنیت ملی و تقویت وحدت ملی و مصلحت ملی اشاره کرد.
وحیدی در جلسه بهمن ماه تاکید کرد که اگر حزبی در روزنامه خلاصه شود نمی تواند کارکرد اصلی خود را داشته باشد، اما نگفت که چه ساختاری باعث شده نقش احزاب در کشور به حد یک فعالیت لرزان و ترسناک کاهش یابد. از یک روزنامه؟
نقش اصلی احزاب حمایت از نظام در رویدادهای مختلف است!
پیش از این در بهمن ماه سال گذشته سایت جماران به بازخوانی انتقادات اصلاح طلبان از وزیر کشور در جلسه خانه احزاب پرداخته بود.
علی محمد حشردی از اعضای انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها در خصوص نشست خانه احزاب در وزارت کشور گفت: به همراه دکتر دکتر در جلسه خانه احزاب در وزارت کشور حضور یافتیم. حسین عباسی نژاد در غیاب دبیرکل محترم جامعه اسلامی معلمان که در جریان کارشان بود و آقای واحدی وزیر کشور مطالبی را ارائه کردند که پیچیده تر از آن چیزی بود که از ایشان انتظار داشتم. بلافاصله جلسه را ترک کرد.”
علیرغم تاکید وزیر کشور بر لزوم پذیرش تعدد احزاب؛ منتقدان از حذف مجازی احزاب از مشارکت در کسب قدرت سیاسی گلایه دارند و معتقدند با مطرح شدن نام حزب، شاخک های حاکمیت فعال و حساس می شود و فعالان حزبی از سوی شورای نگهبان ناامید و رد صلاحیت می شوند. وزارت کشور و سرویس های امنیتی نیز به آنها با سوء ظن نگاه می کنند
وی سپس با انتقاد از اظهارات وحیدی درباره نقش احزاب گفت: در بیانیه وزیر کشور و همچنین رئیس خانه احزاب نقش اصلی احزاب را در حمایت از نظام در رویدادهای مختلف بیان کردند و گلایه کردند. با ناچیز شمردن این نقش، اما لزوماً در هر شرایطی، «احزاب نمی توانند در شرایطی که بتواند رویکردهای انتقادی خود را بارزتر کند، چنین جایگاهی داشته باشند، از حقوق مردم حمایت کنند و در مدیریت دولت مراقب قانون گرایی باشند. این نقصی در عملکرد احزاب نیست».
این فعال سیاسی و جامعه شناس همچنین خاطرنشان کرد: اگر رویه های کنونی حاکمیت و بویژه رویکرد انتخاباتی با تغییرات اساسی و اساسی برای ایجاد اعتماد در مردم تغییر نکند، روند مشارکت مردم بهبود نمی یابد و احزاب بهبود نمی یابند. قادر به انجام کاری».
لزوم نقش آفرینی احزاب در گریز از فضای امنیتی و انتظامی جامعه
در نشست اخیر وزیر کشور با احزاب نیز انتقادات مشابهی مطرح شد. احمد حکیمی پور، دبیرکل حزب اراده ملت روز گذشته در گفت وگو با خبرنگار ایلنا، درباره جزئیات دیدار اخیر اعضای اتاق حزب با وزیر کشور گفت: جلسه ای برگزار شد. با هماهنگی اتاق احزاب در وزارت کشور برگزار شد و هر یک از شخصیت های سیاسی نظر خود را بیان کردند و من نیز در این جلسه حضور داشتم و اعلام کردم که احزاب نباید از سوی دولت ها به عنوان یک تله سیاسی دیده شوند و باید انتخابات آزاد برگزار شود. در دسترس احزاب
حکیمی پور تصریح کرد: در حال حاضر جامعه ایران به طور کلی حفاظت شده و منظم شده است. این روند باید به فضای قانونی و قانونی برگردد و برای بازگشت به این فضا باید به احزاب و نقش آفرینی احزاب توجه شود و نقش احزاب توسط ساختار قدرت به رسمیت شناخته شود. من نمونه انتخابات سالهای گذشته را ذکر کردم که احزاب غایب یا غیرفعال و نادیده گرفته می شوند، ساختار سیاست، جامعه، حاکمیت و حاکمیت در یک سو و در سوی دیگر انبوه مطالباتی است که در جامعه مطرح می شود. از توده‌های بی‌شکل است و هزینه‌هایی در جامعه ایجاد می‌کند که بر مشکلات می‌افزاید.»
حکیمی پور در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از این جلسه و اینکه آیا فرض بر این است که همه احزاب و جناح ها در انتخابات آتی شرکت کنند، گفت: وزارت کشور به دنبال تغییر قانون انتخابات است در صورتی که در اردیبهشت ماه جاری اگر جواب ندهید، شاید این قانون به انتخابات بعدی راه پیدا نکند.»
وی درباره لزوم آسیب شناسی و کار تحقیقی وزارت کشور گفت: چه تعداد مردود و چه کسانی که اسم حزب دارند و مردود هستند و چه تعداد مردود که بی نام هستند؟ واقعاً به هیچ جریان سیاسی اهمیتی نمی دهد، اما وقتی اسم حزب می آید همه شاخک ها فعال می شود و همه چه از شورای نگهبان و چه از وزارت کشور و امنیت نسبت به فرد حساس و مشکوک می شوند. آژانس‌ها “او رد صلاحیت شده است زیرا یک فعال حزبی است و کارش به بن بست رسیده است”.