روز جدید در برخی موارد مردم و کارکنان انتظار دارند فرآورده های شیری با همان قیمت قبلی به فروش برسند، در صورتی که این امکان وجود ندارد زیرا قیمت شیر خام به تنهایی نزدیک به 80 درصد افزایش یافته است و این محصول جزء اصلی لبنیات است. چون قیمت ممکن است تغییر کند وجود ندارد.
با آزادسازی قیمت ها و حذف نرخ ترجیحی ارز در ابتدای سال، لبنیات با افزایش شدید قیمت مواجه شد که علیرغم تاکید دولت بر حفظ قیمت برخی محصولات از جمله شیر، روغن، تخم مرغ و مرغ، افزایش قیمت در تمامی این محصولات مشاهده شد که در نهایت منجر به حذف آنها از سبد برخی خانوارها شد و تولیدکنندگان نیز از افزایش قیمت لبنیات ناراضی هستند و معتقدند موانع اداری موجود و ارزان‌تر شدن محصولات وارداتی موجب شده است. حتی بازارهای صادراتی را از آنها دور کند.
مهدی هدایت نیا دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان لبنیات خراسان رضوی در این باره گفت: افزایش قیمت لبنیات از ابتدای سال جاری همزمان با حذف ترجیحی کالاها و به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، بسیاری از این محصولات از جدول معیشت مردم حذف شد، درآمد خانواده به سایر محصولات اساسی‌تر تقسیم شد، هرچند مدتی بود که قیمت‌ها در این منطقه نسبتاً ثابت بود. اما همچنان از دایره خریدار افرادی که قدرت خرید کمتری دارند خارج است.
وی افزود: بر اساس رایزنی های انجام شده با دولت مقرر شد به منظور کمک به اقشار آسیب پذیر و گنجاندن لبنیات در سبد خانوارها، با توجه به نقش موثری که در ارتقای سلامت آنها دارد، صندوق خرید لبنیات. به آنها اختصاص می یابد که هنوز محقق نشده است. اما بر اساس بحث های انجام شده در اردیبهشت ماه امسال باید خانواده های بهزیستی و کمیته مددکاری نیز مشمول این طرح می شد تا علاوه بر حمایت از تولیدکنندگان، خانواده های کم درآمد نیز تحت پوشش حمایت های دولت قرار گیرند.
صادرات لبنیات با ضرر
هدایت نیا بیان کرد: بسیاری از لبنیات به دلیل نبود خریدار در محل تولید انبار شد. وی تصریح کرد: جایگزینی لبنیات در قالب کره، شیرخشک یا سایر محصولات با ماندگاری بیشتر نسبت به راهکارهای اعمال شده توسط تولیدکنندگان، برای یافتن بازار صادراتی و افزایش عمر اقتصادی آنها است، اما به دلیل هزینه بالای تولید در داخل کشور نسبت به خارج از کشور، این فرصت برای این قشر محقق نشد و تولیدکنندگان لبنیات که در بازار ناامن بودند، از صادرات محصولات خود با ضرر خودداری کردند.
این کارشناس صنایع لبنی ادامه داد: حذف عوارض لبنیات اقدام مثبتی از سوی دولت است، اما با توجه به قیمت جهانی لبنیات برای تولیدکنندگان ایرانی، صادرات این محصولات توجیهی ندارد.
بازار رقابتی و استفاده از فناوری های روز
وی افزود: نگاه به مشوق ها و پاداش های صادراتی برای تولیدکنندگان می تواند راهکار مناسبی برای احیای تولیدکنندگان و حتی بهبود بازار داخلی و ثبات در این حوزه باشد و ظرفیت بالقوه صادرات لبنیات به کشورهایی مانند روسیه، قطر، ترکیه و مرکزی وجود دارد. آسیا بله، اما متاسفانه ما از فرصت های صادرات بین المللی در بازار جهانی لبنیات به خوبی استفاده نمی کنیم.
ورود به بازار صادرات لبنیات مستلزم رعایت مولفه های اقتصادی از جمله ورود به بازار رقابتی و استفاده از فناوری روز در صنایع لبنی است، اما متاسفانه در این زمینه عملکرد مطلوبی نداشته ایم، هرچند عربستان، ترکیه و مصر رقبای صادراتی ایران در این زمینه هستند. با توجه به اینکه کشورهای عربی قراردادهای صادراتی با یکدیگر دارند، شرایط صادرات بهتری دارند و با این شرایط و امکان ارتباط زمینی نزدیک با کشورهای آسیای میانه و روسیه، صادرکنندگان استان ما می توانند تلاش کنند تا در این بازارها حضور دارند.
قیمت لبنیات چگونه تعیین می شود؟
سید محمدرضا بنیتابا; یک کارشناس اقتصادی معتقد است قیمت شیرخام تا 90 درصد بر افزایش قیمت لبنیات تاثیر دارد و میانگین افزایش قیمت لبنیات بر اساس گزارش آمار زیر 80 درصد است. مرکز، بازار زمانی عرضه شد که صنعت دامداری در کشور به طور کلی تعطیل بود و کارخانه ها قول دادند این 10 هزار تن را بدون هزینه دولت جذب کنند.
بنیتابا خطاب به سیاست قیمت گذاری دستوری تصریح کرد: تا قبل از اردیبهشت حدود ده فرآورده لبنی داشتیم که مشمول قیمت گذاری تکلیفی شده بودند، در اردیبهشت تعداد این موارد را به 4 قلم رساندند که این 4 مورد شامل شیر کیسه ای، شیر بطری کم چرب، پنیر یواف است. یک ماست نسبتا کم چرب و ساده که بر اساس دستور قیمت گذاری شده و قیمت آن از اردیبهشت ماه تغییر نکرده است.
ارزان نمی آید!
بنی طبع همچنین گفت: در برخی موارد مردم و مسئولان انتظار دارند که فرآورده های شیری با همان قیمت قبلی عرضه شوند، در صورتی که این امکان وجود ندارد، زیرا قیمت شیرخام به تنهایی نزدیک به 80 درصد افزایش یافته است و این محصول قیمتی است. یکی از اجزای اصلی محصولات لبنی است و امکان تغییر قیمت وجود ندارد.
این کارشناس اقتصادی گفت: در برخی موارد رسانه ها جای خالی دولت را نمی بینند و به تولیدکننده می رسند در صورتی که دولت سیاست حذف ارز از 4200 تومان را در پیش گرفته و تبعات آن افزایش قیمت است. کالاها و در صنعتی که رقابتی است نمی توان تولید کننده را به گرانی و فرصت طلبی متهم کرد.
سرانه مصرف لبنیات به زیر 70 کیلوگرم رسیده است
بنیتابا ادامه داد: متأسفانه و خوش بینانه مصرف سرانه لبنیات در ایران قبل از اجرای طرح حدود 70 کیلوگرم بوده و سرانه مصرف لبنیات در حال حاضر کمتر از این میزان است، اما کمتر از این نخواهد بود. بیش از 60 کیلوگرم و شماره سند استاندارد چشم انداز تحقق حدود 160 کیلوگرم در سال بود و در کشورهای توسعه یافته سرانه مصرف بالای 200 کیلوگرم است.