روز جدید حشمت الله فلاحت پیشه گفت: شاید مهمترین موضوعی که روابط خارجی ایران را تحت تاثیر قرار می دهد، برجام باشد و به نظر من به همان اندازه که در بازگشت به برجام تردید وجود دارد، تمایل ایران برای نزدیک شدن به کشورهای غیرغربی نیز افزایش یافته است.
حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم گفت: معتقد به تعادل بلندمدت در سیاست خارجی هستم و معتقدم کشور نباید سیاست خارجی خود را وابسته به چالش های قدرت کند. قدرت های شرقی و غربی سابقه تبانی با ایران را دارند و از سال 2006 تاکنون بارها علیه ایران رای داده اند. در کوتاه‌مدت، من فکر می‌کنم که ما باید الگو باشیم.
حشمت الله فلاحت پیشه گفت: شاید مهمترین موضوعی که روابط خارجی ایران را تحت تاثیر قرار می دهد، برجام باشد و به نظر من به همان اندازه که در بازگشت به برجام تردید وجود دارد، تمایل ایران برای نزدیک شدن به کشورهای غیرغربی افزایش یافته است.
وی افزود: بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که شاید امضای برجام منافع لازم را برای ایران به همراه نداشته باشد مگر اینکه تضمینی داده شود. دلیل تاکید بیشتر و بیشتر بر تضمین برجام این است که بایدن به پایان دوره ریاست جمهوری خود نزدیک می شود. علاوه بر این، ترکیب جدید کنگره آمریکا حداکثر ظرف سه ماه آینده تشکیل خواهد شد و ممکن است مانع اجرای برجام شود.
وی ادامه داد: ایران به حق بر موضوع ضمانت آمریکا اصرار دارد زیرا آقای ترامپ بود که در مرحله اجرا برجام را لغو کرد. برخی از دلایل این سیاست ممکن است ناشی از شرایط داخلی دولت آمریکا باشد، اما بخشی دیگر به دلیل بی کفایتی دولت بایدن است.
جنگ در اوکراین بیشترین خسارت را وارد کرد
فلاحت پیشه گفت: «دولت بایدن در حوزه‌های مختلف منفعل است و برجام یکی از آنهاست.» بنابراین وقتی برجام به چنین سرنوشتی دچار می‌شود، طبیعتاً آرزوی همیشگی ایران شکل‌گیری سازوکارهایی خارج از روابط با غرب است. موضوع جنگ اوکراین نیز در این زمینه بسیار موثر بود. از سوی دیگر، جنگ دائمی بین غرب و چین به نام چالش هژمونی در جریان است و اخیراً چند صد میلیارد دلار برای مقابله با چین به گروه 7 اختصاص یافته است.
وی تصریح کرد: همه می دانیم که چالش جنگ داغ با روسیه از اوکراین سرچشمه گرفته و در روابط خارجی غرب جای گرفته است. بر کسی پوشیده نیست که این جنگ بیشترین آسیب را به برجام وارد کرد و مذاکرات تحت الشعاع جنگ روسیه و اوکراین قرار گرفت.
مذاکرات برجام فرصتی بود که دیپلمات های ایرانی و آمریکایی از دست دادند
نماینده مجلس دهم گفت: سازوکاری که در ایران بعد از جنگ روسیه و اوکراین شکل گرفت این بود که ایران بتواند نقش استراتژیک خود را در دنیایی که به سمت قطبی شدن و جنگ سرد پیش می رود، ایفا کند. بنابراین می بینیم که در ایران درخواست عضویت در گروه بریکس و تلاش برای تشکیل بلوک ضد تحریم و … می شود.
فلاحت پیشه گفت: مذاکرات برجام فرصتی بود که دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی از دست دادند و نتوانستند تنش‌زدایی کنند و بسیاری از تنش‌هایی که پس از آن به وجود آمد متاثر از نگاه متفاوت ایران به آمریکا بود. ایرانی ها به دنبال ایفای نقش استراتژیک در محاصره های ضد غربی هستند. تنها یک عامل می تواند در این مسیر گسست ایجاد کند و آن پیشنهاد آمریکایی ها برجام جدید است که شامل نگرانی های ایران از جمله تضمین ثبات توافقات باشد. در غیر این صورت ایران در آینده به سمت همکاری بیشتر با روسیه و چین خواهد رفت.
کشور نباید سیاست خارجی خود را به چالش های قدرت ها وابسته کند
وی تصریح کرد: من به تعادل در سیاست خارجی در بلندمدت معتقدم و معتقدم کشور نباید سیاست خارجی خود را وابسته به چالش های قدرت ها کند. قدرت های شرقی و غربی سابقه تبانی با ایران را دارند و از سال 2006 تاکنون بارها علیه ایران رای داده اند. در کوتاه‌مدت، من فکر می‌کنم که ما باید الگو باشیم. اگر آمریکایی‌ها برجامی را پیشنهاد کنند که منافع ایران در آن لحاظ شود، ایران ممکن است به سمت تعادل حرکت کند، اما اگر این اتفاق نیفتد، روابط ایران با شرق باید زیر ذره بین قرار گیرد.
وی تصریح کرد: در صورت پذیرش ایران در گروه بریکس با کمک روسیه و چین، این گروه 28 درصد تولید ناخالص داخلی جهان و 24 درصد گردش پول خارج از منطقه یورو و دلار را در اختیار خواهد داشت. و اگر در دنیای تحریم، ایران به جای اینکه فرصت های خود را برای دوری از تحریم ها به نفع روسیه قربانی کند، سعی در ایجاد بلوک ضد تحریمی داشته باشد و این بلوک هر چه زودتر شکل بگیرد، می توان گفت که سیاست خاور نزدیک. دستاوردهایی برای کشور به همراه خواهد داشت. در غیر این صورت، اگرچه برخی از مردم همچنان از نزدیک شدن به استراتژی شرق صحبت می کنند، اما هنوز همکاری ملموسی از شرق با ایران وجود ندارد.
هر چه برجام دیرتر امضا شود، اثربخشی آن کمتر خواهد بود
وی با اشاره به برخی تحلیل ها از جمله نیاز غرب به نفت و گاز ما در زمستان، گفت: من شخصا معتقدم فرصت ها در روابط خارجی زودگذر است. همین دو هفته پیش، 4 غول نفتی و انرژی قراردادهای بزرگی را با قطر برای تامین نیازهای انرژی اروپا امضا کردند. در عین حال، تلاش های زیادی در مورد انرژی های جایگزین انجام می شود. بنابراین، سیاست خارجی نباید با چنین پیش بینی هایی به تعویق بیفتد. با این حال، هر چه برجام دیرتر امضا شود، اثربخشی آن کمتر خواهد بود.
همان زمستانی که عده‌ای به دنبال آن هستند، زمانی است که دولت بایدن در کنگره اکثریت نداشته باشد و حتی اگر برجام اجرا شود، به نفع ایران نخواهد بود.
وی در پایان گفت: هرچه زمان می گذرد، ضمانت برجام بیشتر و بیشتر از بین می رود. پس از روی کار آمدن بایدن، من یکی از معدود افرادی بودم که از دولت ایران خواستم تا فوراً برجام را حتی در دو مرحله با دولت بایدن اجرا کند. چون فکر می‌کنم به مرور زمان توافق‌ها یا قراردادها ریشه می‌گیرند. اگر ما و دولت بایدن چهار سال توافقی را اجرا می کردیم، اگر ترامپ می آمد نمی توانست آن را از بین ببرد، اما به مرور زمان حتی اگر توافقی امضا شود، ریشه های ضعیفی خواهد داشت و هر دولتی که اگر در آمریکا سر کار بیاید، او نمی تواند آن را بپذیرد.