تهدید؛ اولویت فراموش شده دولت «معنوی» محیط زیست/ وعده هایی که مرهمی بر زخم «جنگل های زاگرس» نبود!

به گزارش خبرنگار شبکه های اجتماعی راه دانا؛ یکی از معضلات مهم زیست محیطی که در میان انبوه مشکلات زیست محیطی به فراموشی سپرده شده است، موضوع احیای بلوط زارهای کوه زاگرس است. رشته کوهی که کمتر کسی از نقش اکولوژیکی آن در سلامت روانی جامعه آگاه است. به ویژه در این ایام که طوفان گرد و غبار برای اولین بار در ماه های گرم سال مدارس و ادارات را تعطیل کرد و از سوی دیگر در بسیاری از استان ها به ویژه استان های غربی و همجوار رانش زمین به دلیل آبخوان های نامناسب رخ داد. زاگرس را درگیر کرده است.

بی جهت نیست که علیرغم تعصب بگوییم دوران بی طرفی رهبری مدیرانی چون عیسی کلانتری بر محیط زیست بویژه در دولت دوم حسن روحانی، روند دو معضل فوق یعنی جریان و فرونشست گرد و غبار را تسریع بخشیده است.

آن هم تا این که حسن روحانی در سال 92 دولت خود را به عنوان دولت محیط زیست معرفی کرد. اما با نحوه انتخاب رسانه های این دولت در نشست های خبری، از همان ابتدا مشخص بود که ادعای این دولت محیط زیست در واقع مصداق واقعی سنگ بزرگی بود که نشان داد در طول زمان نخورده است. تایید شده.

در زمان عیسی کلانتری، مشاور رئیس جمهور وقت و رئیس سازمان محیط زیست، دغدغه اصلی تمرکز بر احیای دریاچه ارومیه بود. دریاچه ارومیه «منصوب شد.

در اولین نشست خبری این ستاد، کلانتری رسماً در مورد آغاز دریاچه صحبت کرد و برنامه هایی از جمله انتقال آب از برخی رودخانه ها و چشمه ها را که هم اکنون با مقاومت شدید کارشناسان محیط زیست مواجه شده است و اجرای چنین طرح هایی تشریح کرد. یک طرح از ابتدا شکست محسوب می شود.

اما عیسی کلانتری و کارکنان ستاد دریاچه ارومیه علیرغم نظرات کارشناسی و بدون توضیح و یا حتی توجیه افکار عمومی همچنان برنامه های خود را علاوه بر هزینه های باورنکردنی دریاچه ارومیه و تخریب زیستگاه های جانوری و … ادامه دادند. کارشناسان و معتمدین محلی ستاد احیای دریاچه در شهر ارومیه در اولین ماه های خداحافظی از کلانتری با این سازمان، مدام در گزارش های خود از کاهش سطح اکولوژیکی دریاچه خبر می دادند. بنابراین کلانتری نه تنها کاری انجام نداد، بلکه ضربه مهلک دیگری به محیط جسد وارد کرد و زیستگاه ها و کانال های مختلف حیوانات را که کارشناسان مخالف آن بودند، ویران کرد. بنابراین امروز بخشی از طوفان و هجوم گرد و غبار ناشی از تخریب هایی است که به دستور او انجام شده و به عنوان زخمی بی درمان در پیکر طبیعت کشور نقش بسته است.

این در حالی است که سیاست های مهمی مانند مبارزه با گرد و غبار که از دولت های گذشته سرایت کرده و شهرها و مرزهای غرب کشور را به دلیل بی توجهی دولت محیط زیست حسن روحانی و مشاوران و معاونان وی به عنوان پدیده ای مرگبار در کشور تحت تاثیر قرار داده است. چنان تجدید شد که در روزهای گرم سال 1401 برای اولین بار مدارس و ادارات در بسیاری از شهرهای کشور تعطیل شد.

نکته حائز اهمیت در این زمینه بدیهی است کانال هایی است که برای انتقال آب بین استخرها استفاده می شود که منجر به تخریب زیستگاه های جانوری در سطوح قابل توجهی شده است که امروزه به کانون ریزگردها تبدیل شده اند. متاسفانه دریاچه ارومیه نه تنها احیا نشده است، بلکه برخی از حوزه های آبخیز مانند کانی سیب یکی از مناطق گردشگری و باغی غرب کشور نیز با چالش های اساسی و در نهایت هجوم ریزگردها مواجه شده است. افزایش قابل توجهی داشت.

با این اوصاف باید گفت در آشفته بازار معضلات زیست محیطی و در روزهایی که مختص این منطقه است، باید بار دیگر توجه مسئولان را به جنگل های سوخته زاگرس جلب کنیم. زیرا احیای این جنگل‌ها که در واقع می‌توان آن‌ها را اولین خط مبارزه با گرد و غبار دانست، نه تنها با کاهش چشمگیر گرد و غبار مقابله می‌کند و این تصمیم به عنوان مکمل روش‌های مبارزه با این طاعون نوظهور مانند. مالچ پاشی، اما از مزایای دیگر این گنجینه ملی نیز بهره مند شد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

تهدید کوه ها

بخشی از ناحیه نوژیان لرستان

جست‌وجوی ساده منابع موثق نشان می‌دهد که جنگل‌های زاگرس در ۱۱ استان کشور با مساحت ۶ میلیون هکتار، ۴۰ درصد از جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند. این مساحت بیش از 10 میلیون هکتار بود که در سال های اخیر به دلیل بی توجهی مسئولان و آتش سوزی های گسترده، اغلب پس از آتش سوزی و قاچاق چوب و آفات طبیعی که معمولاً به عنوان تعرض انسان به آن تعریف می شود، برای برداشت زمین استفاده می شود. طبیعت به 6 میلیون هکتار می رسد. با بیان اینکه با تشدید جنگل‌زدایی در زاگرس در سال‌های اخیر بی‌تردید مساحت مورد نظر بسیار کوچک‌تر شده است، اما از آنجایی که آمار موثقی در این زمینه وجود ندارد، این مقاله به این تعداد کفایت می‌کند.

لجن سالانه 70 تن ریزگرد در هر هکتار جنگل

از آنجایی که این مقاله با میل به معضل ریزگردها نوشته شده است، ابتدا با قابلیت های ذاتی جنگل های زاگرس در کنترل و رسوب ریزگردها شروع می کنیم.

مریم حاجی خمینی، عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی وی در بخشی از گفت و گو با ایسنا (17 اسفند 1394) به نقش حیاتی جنگل ها در نزولات جوی و کنترل ریزگردها اشاره کرد و گفت: هر هکتار جنگل می تواند 68 تن گرد و غبار حمل شده توسط باد، ریزگردها و لجن را جذب کند.درختان. همچنین سرب را از هوا که منبع اصلی آلودگی هوا از طریق تنفس است جذب و حذف می کند.

ذخیره 500 تا 2 هزار مترمکعب آب در هر هکتار جنگل

وی در ادامه این بحث به کارکردهای منحصر به فرد اراضی جنگلی اشاره می کند: از جمله این کارکردها: [درختان جنگلی] می توان به ریشه دار شدن گیاهان، درختان و فعالیت میکروارگانیسم ها در درخت اشاره کرد که قادر است از 500 تا 2 هزار متر مکعب آب در هکتار را ذخیره کند.

تحویل 40 درصد آب شیرین کشور در زاگرس

سعید یوسف پور مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری 30 شهریور 1392 در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به یکی دیگر از عملکردهای حیاتی جنگل های زاگرس، گفت: 40 درصد منابع آب شیرین کشور از زاگرس تامین می شود.

وی در بخشی دیگر از بیانیه خود افزود: اگر امروز اقدامی نکنیم طبیعتا منابع ارزشمند آب، خاک و هوایی که در زاگرس وجود دارد از بین می رود. 40 درصد منابع آب شیرین کشور توسط زاگرس تامین می شود و سهم عمده ای از تنوع زیستی کشور و حتی خاورمیانه را به خود اختصاص داده است… اگر امروز این معضل و تهدید تنوع زیستی را جدی نگیریم، قطعا فردا دیر خواهیم بود. . غیرممکن خواهد بود.»

زاگرس چگونه 45 درصد آب شیرین کشور را تامین می کند؟

چاپ در گفتگو با محمد درویش، طرفدار محیط زیست (27 خرداد 1399) با این سوال که این منطقه جنگلی (زاگرس) منابع آب ما را چگونه تامین می کند؟ پاسخ او این گونه منعکس می شود: «رودخانه های اصلی ایران از جمله کارون، دز، کرکه، مارون، سیروان، زاب، زاینده رود از زاگرس سرچشمه می گیرند.

یکی از اعضای هیأت علمی پژوهشکده جنگل‌ها و مراتع در توضیح این مقدمه خاطرنشان کرد: این زیستگاه (زاگرس) با مساحتی بالغ بر 6 میلیون هکتار دارای ارزش‌های استراتژیک منحصربه‌فردی برای رای کشور است. زیستگاه ها به عنوان یک کاتالیزور عمل می کنند و باعث می شوند.» پس از بارندگی، قطرات باید به آرامی وارد سطح خاک شوند.

اخرین حرف

اما اقتصاد روستایی هموطنان روستایی و عشایری که همواره همنشین کوه‌های زاگرس و همسایه جنگل‌های بی‌نظیر زاگرس در ۱۱ استان کشور بوده‌اند نیز از موهبت‌های الهی است و در توابع این جنگل‌ها جای می‌گیرد. حدود یک دهه پیش به کلی فراموش شده بودند و امروز هشدارهای یک دهه پیش کارشناسان و متولیان امر به خطراتی واقعی تبدیل شده است که هر روز ابعاد جدیدی به خود می گیرد. در حالی که امکان توانبخشی و جبران خسارت اندک و هزینه های این اقدام زیاد است. با فرض اینکه اصولاً در صورت تلاش برای احیا و جبران، اگر چنین اقدامی به فراموشی سپرده شود، در سال های آینده کشور با مشکلات جدی آب، آب آشامیدنی شیرین و سرازیر شدن حومه زاگرس و سایر مشکلات پیش بینی نشده مواجه خواهد شد.

دانا قسمت دوم این گزارش را منتشر خواهد کرد که طی روزهای آینده به بررسی آفاتی مانند سوسک های زغالی که در یک اقدام منجر به نابودی 18 میلیون درخت بلوط در جنگل های زاگرس شدند، منتشر می شود. همچنین دلیل شیوع بی سابقه این آفت، قاچاق چوب، تهیه زغال سنگ بلوط، قاچاق گونه های جانوری، استفاده از چوب های شکننده بلوط برای خوراک دام و غیره است. در گزارش بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

انتهای پیام/